Το Δημοτικό Σχολείο της Σποδιάνας (Χρυσοπηγής)

ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ

Το Μάρτιο του 1822 η Πελοποννησιακή Γερουσία ανακοινώνει  τη λειτουργία του πρώτου Δημόσιου Ελληνικού Σχολείου στην Τρίπολη με δωρεάν φοίτηση στα Ελληνόπουλα και καθόρισε για Μέθοδο διδασκαλίας την Αλληλοδιδακτική που οι μαθητές των κατωτέρων τάξεων διδάσκονταν από τους μεγαλύτερους σε τάξη μαθητές «τους πρωτόσχολους» με την εποπτεία του δάσκαλου λόγω έλλειψης επαρκούς διδακτικού προσωπικού και στεγάστηκε σε ένα τζαμί που μετατράπηκε σε διδακτήριο.

 Ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας είχε σαν μέλημά του και την οργάνωση της παιδείας και παρότρυνε εκτός των άλλων τους ενήλικες πολίτες και μικρούς Ελληνόπαιδες να αποκτήσουν την αναγκαία και στοιχειώδη γνώση της Ελληνικής γλώσσας και τα χωριά και οι πόλεις με σημαντικό αριθμό παιδιών να κατασκευάσουν διδακτήρια.

 Το 1903 όπως αναφέρει ο συγγραφέας Χρήστος Κορύλλος, το χωριό μας είχε «Γραμματείον»  δηλαδή σχολείο και  ήταν το τελευταίο οίκημα στη Ν. πλευρά του κάτω χωριού κατά την έξοδο προς τη Κεριάνα και ανήκε στο Ναό των Ταξιαρχών το οποίο αγοράστηκε από τη Κούλα και το  Γιάννη  Πετρούτσο, και το μετέτρεψαν σε κατοικία, αφού  πρωτίστως έγινε το νεώτερο σχολείο!

Το νεώτερο σχολείο κτίστηκε σε οικόπεδο από δωρεά γης των οικογενειών Βασιλοπούλου Σούρα    Ανδριοπούλου και Στάμου. Το συνεργείο οικοδόμων Βαγγελάκου από τη Κόνιτσα της Ηπείρου που διέμενε στη Ρίκαβα των Λακκωμάτων αφού έκτισε το Ναό του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου το 1884 έκτισε και το παρόν Σχολικό Μέγαρο. Τα δύο αυτά ιδρύματα αποτελούν ιδιοκτησία του Ιερού Ναού των Ταξιαρχών και διευθύνονται από τον εκάστοτε εφημέριο και το εκκλησιαστικό συμβούλιο.

Στην αρχή έγιναν μόνο οι τέσσερις τοίχοι και η σκεπή με κόκκινα Γαλλικά κεραμίδια και για πάρα πολλά χρόνια παρέμενε στην ίδια κατάσταση δηλαδή ημιτελές λόγω των πολέμων, Βαλκανικοί, Α’ Π.Π. Μικρασιατική Εκστρατεία, Μεσοπόλεμος, Β’ Π.Π. και εμφύλιος όπου οι επιπτώσεις για τη χώρα μας ήταν  τεράστιες για την οικονομία, τις υποδομές και σε ανθρώπινο δυναμικό. Έκτοτε χρησίμευε για πολλά χρόνια ως χώρος εμπορίας γάλακτος «μπακάλικο» από διάφορους επιχειρηματίες.

 Οι Γερμανοί προσπάθησαν με εκρηκτικά να το κατεδαφίσουν αλλά δεν το κατεδάφισαν. Εκεί που είναι η σκάλα (τότε δεν υπήρχε) άνοιξαν δυο τρύπες με λοστό για εκρηκτικά οι οποίες ήταν ορατές για μερικά χρόνια αργότερα. Μετά την αποχώρηση των Γερμανών από τη χώρα, το κτήριο χρησιμοποιήθηκε από τους κατοίκους για αποθήκευση ζωοτροφών. Χώρισαν το δάπεδο σε δωμάτια (μπλοκούς) και αποθήκευαν άχυρα τριφύλλι, κορφάδες και φύλα από τα αραποσίτια μια σημαντική τροφή για τα ζώα το δύσκολο και σκληρό χειμώνα με τα πολλά χιόνια διότι τα. σπίτια του χωριού είχαν γίνει παρανάλωμα του πυρός από τους εμπρηστές και ήσαν ακατάλληλα για παρόμοιους αποθηκευτικούς χώρους.

 Για παραθυρόφυλλα είχαν βάλει σανίδες με πισσόχαρτο ή τσίγκους ‘Όταν όμως ξεκίνησε η εφαρμογή του σχεδίου Μάρσαλ με την εισροή πολλών εκατομμυρίων δολαρίων στη χώρα μας για επανόρθωση των καταστροφών του πολέμου η κοινότητά μας έλαβε το 1948 χρηματοδότηση και μαζί με άλλα έργα, κατασκεύασε το πάτωμα το ταβάνι και τα παράθυρα με τεχνίτες τους ξυλουργούς Χαραυγέους Τα υλικά τα φέρναμε από το Κάλανο με τα ζώα διότι δεν είχε γίνει ακόμα ο αυτοκινητόδρομος.

Το έτος 1950 έγιναν τα πρώτα σοβατίσματα από τους τεχνικούς αδελφούς Κραβαριώτη και ταυτόχρονα έγινε και η σκάλα. Τα υλικά άμμος και ασβέστη με προσωπική εργασία των κατοίκων μεταφέρθηκαν από το ποτάμι ή και από άλλες αμμώδεις περιοχές και ασβεστοκάμινα. Ο Πρώτος εκπαιδευτικός στο καινούργιο σχολείο πλέον ήταν η δασκάλα κυρία Ευγενία Μιχοπούλου και αργότερα ο δάσκαλος κύριος Δημητρόπουλος. Γύρω στο 2000 σταμάτησε ο χώρος να λειτουργεί σαν σχολείο επειδή δεν υπήρχαν παιδιά και στο χωριό είχε αρχίσει να ελαττώνεται ο πληθυσμός του. Έκτοτε κατά διαστήματα χρησιμοποιείται για εκλογικό κέντρο, για αιμοδοσίες ή και για άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις που κατά καιρούς παρουσιάζονται.    

 Στο ημερολόγιο Πανελλήνιος Σύντροφος του Βλάσιου Γαβριηλίδη έκδοσης του έτους 1891 και στη σελίδα 356 αναφέρεται ότι το σχολείο της Σποδιάνας ήταν Γραμματοδιδασκαλείο ενώ των Λακκωμάτων προήχθη σε Δημοτικό Σχολείο από Γραμματοδιδασκαλείο λίγα χρόνια αργότερα. 

 Έρευνα και καταγραφή στοιχείων:

 Αθανάσιος Ν. Στάμος  -   Μάιος -  2023 

Περισσότερα για το χωριό μας, διαβάστε εδώ!